TÜRKİYE’DE ELEKTRONİK SANAYİ ve ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ KURULTAYI (TESEM) DOĞUŞU ve FELSEFESİ ve Ⅱ. TESEM KURULTAYI

Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan TMMOB’ye bağlı Elektrik Mühendisleri Odası, ilgili meslek alanında yönetmelik, teknik şartname gibi mevzuatları üretip, kamu yararına mesleğin birliğini sağlama görevini, 1954 yılından bu yana sürdürmektedir. Bunun yanında, demokratik kitle örgütü olarak kamu yararını gözeterek yapması gereken uyarıları ve etkinlikleri yaşama geçirmek gibi yükümlülükler de asli görevlerindendir.

Genel olarak dünyada, özel olarak da ülkemizde teknolojideki gelişmeler, Odamıza elektrik mühendisleri dışında “yakın meslek alanı” olarak başka mühendislik disiplinleri de katılmıştır. Günümüzde Odamız bünyesinde dört ayrı mühendislik disiplini yer almaktadır. Bunlar; elektrik mühendisliği, elektronik mühendisliği, kontrol ve otomasyon mühendisliği, biyomedikal mühendisliğidir. Yaşananlara baktığımızda bu katılmalar, önümüzdeki yıllarda da devam edecektir.

2000’li yılların ilk yıllarından başlayarak TMMOB’ye bağlı bütün odalarda ve odamızda her bir meslektaşımızın, oda aidiyetinin geliştirilmesi ve korunması amacıyla, Meslek Dalı Ana Komisyonları(MEDAK) kurularak çalıştırılmaları gündemimize girmiştir. Böylece kurultayımızın ilk filizleri de Elektronik Mühendisliği-MEDAK içinde oluşmuştur.

Dünyada yıllardır dile getirilen önemli bir gerçek; elektronik sektörü aracılığıyla bilgi teknolojilerine dayalı toplumun yaratılması olduğudur. Elektronik sektörü, ülkemiz ekonomik gündemine dünya gündemi ile eşzamanlı olarak girmiş olsa da ülkemize özel planlamaların hazırlanamamış olması ya da öngörüden yoksun olmaktan kaynaklanan sorunlar nedeniyle hedef ivme tam olarak bir türlü yakalanamamıştır.

60 ve 70’li yıllar, savaş sonrası yaraların sarılarak yeni üretim modellerinin geliştirilmesi, teknolojiyi daha dinamik kılmaya dönük çalışmaların, araştırmaların en çok yoğunlaştığı yıllardır. Çok uluslu şirket gerçeği ile dünya tam da bu dönemlerde tanıştı. Bu ulus aşırı güçler için üretim ve pazarlama tekniklerini geliştirmeyi temel olarak hedef oluyordu. Bu süreçte oluşan teknolojik gelişmeler, üretimin sadece nedeni olarak değil, aynı zamanda sonucu olarak da ortaya çıkmaktadırlar. Görünüş, artık sermayenin üretimi örgütleyebilmesi için daha da gelişmiş iletişim sistemlerine olan gereksinimidir.

Üretimin küresel düzeyde örgütlenmesi, sermayenin de küresel düzeyde yeniden yapılanması sonucunu yarattı. 80’li yıllarda sermaye dolaşımının hızla yaygınlaşarak serbestleşmesi ve hacminin artması ile yeni yatırım araçlarının devreye girmesi sonuçlarını da getiriyordu. Bağlı olarak, IMF’nin yapısal uyum programları yoluyla gelişmekte olan ülkelerin borç krizlerini atlatma yöntemleri olarak dayattığı politikalar sermayenin dolaşımı önündeki tüm engelleri ortadan kaldırmayı hedefliyordu. Böylece sermayenin küresel düzeydeki bu örgütlü bütünleşmesi, telekomünikasyondaki gelişmelere duyulan gereksinimi de üst düzeye taşımaktaydı. Çünkü bu süreçte üretim artık daha farklı örgütlenmektedir ve mali piyasaların değişen yapısı, daha ayrıntılı ve çok daha hızlı denetlenmeyi gerektirmektedir. Görüldüğü gibi, sermayenin gereksinmeleri ve talepleri, öncelikle telekomünikasyon sistemlerinin gelişmesinin, bu da elektronik sektörünün önünü açacaktır. Bütün dünyada olduğu gibi süreç ülkemiz için de böyle işlemiştir.

Araştırmalarımız bize, ülkemiz elektronik sanayi konusunda geçmişe ait, derli toplu olmayan, ayrıntılarda günün gerçeklerini yeterince yakalayamayan bir takım doküman veya raporlar olabileceğini göstermektedir. Ancak toplanan verilerin en azından gerçekleri ifade edebildiği ve amaçlarımızı hangi ölçüde karşıladığı konusu oldukça kuşkuludur. Belirtilen veri kaynakları ya da raporlar, çoğunlukla bazı kongre ve toplantılar hedeflenerek sınırlı tutulmuş, buralardan tümevarım yöntemi güdülerek, sektör üzerinde bazı sonuçlar üretilmeye çalışılmıştır. Oysa bu hazırlananların; elektronik sektörünün günümüzde dünya ve ülkemiz gerçekleri göz önüne alındığında, ayrıldığı alt sektörler açısından bile yeterli olamayacağını, kolayca eskiyeceğini anlayabiliyoruz. Eskimenin önüne geçilmesinin yolu, hazırlananların periyodik olarak yenilenmesi ve geliştirilmesinden geçmektedir. Öneri ve tasarıların gerçekleşme şansının ise hiç olamayabileceği ya da devlet desteğinin mutlaka gerektiğini kolayca görebildiğimiz söz konusu çalışmalar, teknolojik gelişmeyi yakalama noktasında artık eksik kalmaktadır.

Tüm bu gerçekler göz önüne alındığında Odamızın 2012 yılındaki 42. dönem genel kuruluna sunmuş olduğumuz “Türkiye’de elektronik bileşenlerin üretimi planlanarak yapılmalıdır!” içerikli önergemizin bizi getirdiği noktada hedeflediğimiz iki tasarı ortaya çıkmıştı. Birbirinden ayrılmayan iki tasarıdan ilki; bu konuda günceli hedefleyen bir rapor ve bu raporun tartışılabileceği bir kongre! Bizi çok heyecanlandıran bu fikrin üzerinde yaptığımız tartışmalar ve ortaya atılan fikirlerin ortak bileşeni; her ikisinin de birbirinden ayrılmaması yönünde oldu. “Türkiye’de Elektronik Sanayi ve Elektronik Mühendisliği”, kısaca TESEM adını verdiğimiz bu oluşumla ilgili önemli mesafeler de almışken, çeşitli nedenlerle önceki dönemlerde gerçekleştiremediğimiz çalışma 22-23 Mayıs 2015 tarihinde yaşama geçirilmiş olup, 2. si de değişik nedenlerle uzun süre gecikerek 10 yıl sonra 23-24 Mayıs 2025’ te gerçekleştirilebilecektir.

Sonuç

Uluslararası ticarette konulmuş kuralların, bizzat kuralları koyan emperyalist ülkelerce ihlal edilmesi, yaptırımlar ve keyfi gümrük vergi artışları küreselleşmeci politikaların ve paradigmaların değişeceği bir döneme girildiğinin habercisi. Bunun yanı sıra sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşüm adı altında, iklim krizine çare olarak konulmak istenen karbon vergisi gibi uygulamalar, gelişmiş ülkelerin yeni nesil korumacılık ve sömürme araçlarına dönüşme potansiyeli taşımaktadır. Ayrıca ülkemizde “faiz, döviz, enflasyon” temelinde eksik ele alınan ekonomi programları sanayi üretimini ikinci plana itilmesine neden olmaktadır. Tüm bunlara rağmen elektronik sanayimizin oluşturduğu değer ile kendini tamamlayacak ulusal elektronik bileşenler desteğinden yoksun ilerleme kaydetmektedir.